Q&A

Meertaligheid

1. Waarom een minister van meertaligheid?

-        Er is een groot draagvlak voor een meertalig Brussel

-        Ook politieke instellingen pikken dit draagvlak op: in de regeerakkoorden is de meertaligheid expliciet aanwezig

-        De Brusselse regering kende dan ook terecht de bevoegdheid promotie van de meertaligheid toe aan een minister: voor het eerst een minister van meertaligheid: een primeur, voor Brussel, België en Europa

-        Coördinerende rol van bestaande en eventueel nieuwe initiatieven

-        Samenwerking met alle actoren uit het middenveld ‘meertaligheid’

-        De Brusselaars bewust maken van het voordeel van meertaligheid

-        De Brusselaars ondersteunen bij het verwerven en gebruiken van talen

2. Wat houdt de bevoegdheid ‘Promotie van de meertaligheid’ in Brussel in?

-        De bevoegdheid is een transversale bevoegdheid. Ze heeft veel raakvlakken met andere bevoegdheden van andere ministers (onderwijs, werk, cultuur, inburgering, beroepsopleiding, jeugd, welzijn)

-        Coördinerende rol van de minister

-        Ondersteunen van bestaande en nieuwe initiatieven

-        Bruggenbouwer tussen de gemeenschappen

-        Concrete acties rond meertaligheid in Brussel ontwikkelen

-        Het opstellen van een Nota Meertaligheid: dit is geen klassieke beleidsnota, maar een reflectie-, inspiratie- en discussienota

3. Wat zijn de voordelen van meertaligheid voor de Brusselaars?

-        Meertaligheid versterkt de maatschappelijke en economische positie van de Brusselaars en geeft hen meer kansen in het leven

-        Het kennen van veel talen biedt een grotere kans op het vinden van een job

-        Meertaligheid bevordert de sociale samenhang

4. Wat wordt onder meertaligheid verstaan?

-        Iemand is meertalig als hij of zij op regelmatige basis met meerdere talen in aanraking komt en in die talen minstens een eenvoudige conversatie kan voeren. We vertrekken hierbij vanuit de drie meest gesproken talen (Frans, Engels en Nederlands).  De kennis van deze talen is essentieel voor het volwaardig participeren in de Brusselse maatschappij. Dit neemt natuurlijk niet weg dat ook de kennis van andere talen belangrijk en waardevol zijn, in zowel de culturele, emotionele en sociale aspecten van de Brusselse identiteit

-        De doelstellingen zijn ook duidelijk: alle kinderen moeten meertalig worden

5. Waarom legt de visie op meertaligheid de klemtoon enkel op het Nederlands, het Engels en het Frans?

-        Het Nederlands en het Frans zijn evident omdat het de twee talen zijn die in Brussel wettelijk gebruikt worden

-        Engels is een (wereld)taal waarmee men met de rest van de wereld kan praten. Engels is voor Brussel belangrijk als internationale en Europese stad. Daarom geven we het Engels ook een plaats geven in de beleidsvisie ‘meertaligheid’

6. Wat is de houding tegenover de thuistaal?

-        Er wordt het grootste respect opgebracht voor de thuistaal

-        De thuistaal past in de visie op Meertaligheid. De thuistaal is belangrijk voor het aanleren van andere talen. Talen versterken elkaar en wie zwak is in zijn moedertaal, heeft het ook moeilijker om een andere taal te leren. Onderzoek legt bovendien de klemtoon op het emotionele aspect van de thuistaal. Kinderen die meertalig opgroeien, hebben de verschillende talen nodig om zich emotioneel te kunnen uiten. Het is dus belangrijk dat ze het gevoel krijgen dat hun thuistaal wordt gerespecteerd.  

7. Waarom valt het toezicht op het naleven van de taalwetgeving niet onder de bevoegdheid ‘Promotie van de Meertaligheid’?

-        Het is belangrijk om een onderscheid te maken tussen taalpolitiek (= de taalwetgeving) en een beleid voor meertaligheid (=taalbeleid): taalbeleid en taalpolitiek hebben verschillende uitgangspunten. Taalpolitiek en taalbeleid zijn als het ware twee zeepbellen die elkaar best niet raken, anders spatten ze uiteen

-        Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is een tweetalig gebied: het toezicht en de handhaving hiervan is in handen van de lokale besturen, het Verenigd College van de GGC, de federale overheid en de vicegouverneur; niet in handen van de minister bevoegd voor de Promotie van de Meertaligheid in de Brusselse regering

-        Een meertalig beleid vertrekt vanuit het feitelijk taalgebruik.

8. Is meertaligheid wel voor iedereen haalbaar?

-        Meertaligheid heeft een breed draagvlak gekregen. Om meertaligheid bij zoveel mogelijk mensen te krijgen, zijn er reeds vele initiatieven. Bijvoorbeeld de vele organisaties in de vrijetijdssector. Meertaligheid wordt immers bevorderd via de sport, de jeugdclub of culturele activiteiten. Meertaligheid op zich werkt drempelverlagend.

-        Taallessen moeten toegankelijk en laagdrempelig zijn, zodat elke Brusselaar makkelijk de stap kan zetten om eraan deel te nemen.  Zowel hoog- als laagopgeleiden moeten hun weg naar een geschikt taalonderricht vinden. Oud én jong moet er kunnen werken aan zijn taalkennis. We moeten deze doelgroepen gerichter aanspreken met nieuwe methodieken en didactieken. In deze context ondersteunen we de ambitie van de Brusselse regering om een Talenpunt op te richten dat het aanbod aan taalopleidingen gericht naar werkzoekenden uitbouwt en versterkt. 

9. Er zijn al veel initiatieven inzake meertaligheid. Moet er geen overzicht komen?

-        Brussel huisvest heel wat organisaties en initiatieven die werken met een taaldivers publiek of expertise hebben over meertaligheid. Vanuit beleidsoogpunt is het belangrijk de bestaande initiatieven en projecten in de verschillende sectoren van de maatschappij op het gebied van meertaligheid eerst in kaart te brengen.

-        Als we weten wie wat doet en welke noden van het werkveld nog niet beantwoord (kunnen) worden, is het mogelijk bestaande initiatieven beter op elkaar af te stemmen. In het verlengde hiervan wordt een ‘Raad voor Meertaligheid’ opgericht. Zowel academici en experten als scholen en andere partners kunnen hiervan deel uitmaken

-        Verder wordt ook een gebruiksvriendelijke website uitgewerkt waarop alle mogelijke partners zich kunnen aanmelden en op zoek kunnen gaan naar het type samenwerking dat ze in gedachten hebben

-        In het verlengde hiervan onderzoeken we de mogelijkheid om een “meertaligheidslabel” te voorzien voor bedrijven en organisaties die actief inzetten op het stimuleren van de taalkennis van hun personeel 

10. Hoe moet de meertaligheid bekeken worden tegenover de internationale context in Brussel?

-        We hebben de ambitie om het Brussels Hoofdstedelijk Gewest internationaal op de kaart te zetten als meertalige regio 

-        In binnen- en in buitenland worden jaarlijks talrijke activiteiten georganiseerd rond meertaligheid.  Zo worden er jaarlijks een Europese Dag van de Meertaligheid en een Dag van de Europese Talen georganiseerd door de Europese Unie en De Raad van Europa. We proberen in de mate van het mogelijke hieraan actief deel te nemen en zelf acties te ondernemen.  Zo onderzoeken we de mogelijkheid om, in samenwerking met het Brussels parlement, een Brusselse variant van de Dag van de Meertaligheid te organiseren 

11. Is er een band tussen talenkennis en werkloosheid?

-        In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is er een duidelijk verband tussen de talenkennis en de werkloosheidsgraad. Taalbarometer 4 toont het gebrek aan taalkennis van de werkloze Brusselaars aan. Het overgrote deel van de werklozen spreekt Nederlands noch Engels, en een vijfde beheerst ook het Frans onvoldoende. Drietalige werklozen die zowel het Frans, Nederlands als Engels beheersen zijn er nauwelijks en ook traditioneel tweetalige werklozen zijn schaars. Taallessen moeten toegankelijk en laagdrempelig zijn, zodat elke Brusselaar makkelijk de stap kan zetten naar een taalles op maat.